RADAR strijdt tegen discriminatie op voetbalvelden

De organisatie voerde een veldverkenning uit naar racisme en discriminatie in het amateurclubvoetbal van Zeeland en Noord-Brabant. Hoe hoog staat het onderwerp op de agenda’s van gemeenten en verenigingen? En hoe ondersteunt RADAR hen bij de aanpak van discriminatie?

‘Discriminerende scheldpartijen of spreekkoren van supporters richting spelers vanwege hun aard, afkomst of huidskleur. Spelers en trainers die schelden naar scheidsrechters of elkaar, met racistische en andere discriminerende woorden. Met de kans dat het uitmondt in fysiek geweld. Maar ook subtieler. Verenigingen waar ongelijke behandeling plaatsvindt in het spelersselectiebeleid of waar vrouwenelftallen minder goed worden behandeld dan mannenelftallen.’ Jochen Dekker van RADAR somt de meest voorkomende praktijkvoorbeelden van discriminatie in het amateurvoetbal op.

In gesprek en aan de slag

Dekker en zijn collega’s probeerden de afgelopen jaren bij zoveel mogelijk amateurvoetbalclubs in gesprek te gaan. Om het onderwerp discriminatie op de agenda te zetten en er gesteund door RADAR mee aan de slag te gaan. ‘We doen dat op allerlei manieren’, vertelt hij. ‘Met bijvoorbeeld een quick scan, bestuurskamer- en/of kleedkamersessies, webinars en het organiseren van structureel overleg over discriminatie tussen meerdere verenigingen. Maar ook door verenigingen voor te stellen om de ‘one strike you’re out’-regel in te voeren. Waarbij je na discriminerend gedrag direct van het voetbalcomplex moet verdwijnen, maar de week erop weer op de club welkom bent. Zodat je er iets van opsteekt en je je gedrag kunt verbeteren.’

Goed voorbeeld

Madese Boys is zo’n voetbalclub die dat volgens Dekker uitstekend heeft opgepakt. ‘Met een breed gedragen gedragscode die zowel op de club als op sociale media geldt. En waardoor mensen ook elkaar durven te corrigeren als het nodig is, geruggesteund vanuit de club. Maar ook met een eigen vertrouwenspersoon waar je voor alle vormen van grensoverschrijdend gedrag terecht kunt. Met verplichte VOG’s voor alle vrijwilligers. En met de vakkundige scholing van trainer-coaches. Zij stimuleren positief gedrag en voorkomen en bespreken negatief gedrag en discriminatie.’

Taboe

Helaas geven volgens Dekker nog lang niet alle voetbalverenigingen thuis om over discriminatie in gesprek te gaan. ‘Uit onze veldverkenning blijkt dat rondom het onderwerp discriminatie nog een fors taboe heerst. Ook herkennen verenigingen zich er soms niet in of pikken ze de signalen van incidenten en de ernst van discriminatie onvoldoende op. Andere verenigingen zeggen: we hebben het al druk genoeg met ons bestuur en vrijwilligers om onze club überhaupt te runnen. Maar RADAR zet door en we zien het langzamerhand de goede kant opschuiven. Discriminatie in het amateurvoetbal moet echt stoppen. Het gaat namelijk in tegen de internationale rechten van de mens. En we hebben een rechtvaardige, inclusieve samenleving voor ogen.’

Gemeentelijk beleid als basis

RADAR gaat daarom de samenwerking aan met gemeenten, lokale sportbedrijven en welzijnsorganisaties én andere partijen in het sociale domein. ‘Het begint allemaal bij een gemotiveerde gemeente, waarvan er helaas nog veel te weinig een antidiscriminatiebeleid hebben. Dáár moet het onderwerp dus eerst op de agenda komen. Vervolgens zouden de amateurvoetbalclubs bij uitstek kartrekkers met een voorbeeldfunctie kunnen zijn. Voetbal is een echte volkssport, met een van oudsher belangrijke maatschappelijke impact. Op die clubs komen allerlei soorten mensen wekelijks samen. Spelers, trainers, supporters, vrijwilligers, bestuurders, scheidsrechters, allemaal met hun eigen achtergrond én verantwoordelijkheid. Juist daar kun je dus vanuit een goede aanpak laten zien wat het positieve effect van diversiteit en inclusie kan zijn.’

Netwerkpartner en katalysator

Ook trekt RADAR op met voetbalbond KNVB en NOC*NSF. Landelijke sportorganisaties die ook elk hun richtlijnen en landelijke campagnes hebben om sporten voor iedereen toegankelijk en inclusief te maken, fair play te bevorderen en dus discriminatie in de sport tegen te gaan. ‘Maar nogmaals’, benadrukt Dekker, ‘Eerst moet er antidiscriminatiebeleid bij alle gemeenten komen. In afstemming met de lokale, maatschappelijke organisaties. De gemeente kan vervolgens vanuit zijn beleidsmatige én financiële relatie met de voetbalclubs erop sturen dat ook zij hun eigen beleid en aanpak daarop ontwikkelen. RADAR wil in die ketenaanpak een netwerkpartner en katalysator zijn. Wij willen de gesprekken met alle betrokken partners aanjagen en inspireren met adviezen, tools, workshops en andere ondersteunende activiteiten. Want alleen samen kunnen we de strijd aan tegen discriminatie op en om voetbalvelden.’

VSBfonds steunt het Landelijk Meldpunt Discriminatie en maakte ook de veldverkenning ‘Aanpak discriminatie en racisme in amateurvoetbal’ van RADAR mede mogelijk.